پرگولا از ابزارهای جذاب در محوطه سازی فضای سبز است که یک سازه مسقف چندمنظوره به شمار می‌رود. پرگولا هم سایبان است و هم نیست و این معمار است که همچون یک کارگردان، نقش پرگولا را در محوطه سازی تعریف می‌کند. در این مطلب با کاربرد پرگولا، این سازه‌‌ مسقف جذاب بیشتر آشنا می‌شوید. خوشحال می‌شویم تا انتها ما را همراهی کنید. 🙂

بازی نور و سایه آن چیزی است که به علم محوطه سازی بُعد و رنگ و بوی هنری می‌دهد. به همین دلیل طراحان فضای سبز ابزارهای

زیادی برای نمایش این تجربه در اختیار دارند. از سیستم‌های نورپردازی فضای سبز گرفته تا انواع سایبان و آلاچیق و البته‌ پرگولا که یکی از ابزارهای جذاب برای خلق نماهای شگفت‌انگیز و گاهی کاربردهای محافظتی است.

کافی است از یک معمار فضای سبز درباره کاربرد پرگولا سؤال کنید. قطعاً متعجب می‌شوید از اینکه سایه‌افکنی یکی از آخرین مواردی است که به آن اشاره می‌کند! اما پرگولا چیست؟ انواع آن کدم‌اند؟ چه مزایایی دارد؟ و چگونه به‌وسیله کاربردهای گسترده‌اش تعریف می‌شود؟ در ادامه پاسخ این سؤالات را خواهید یافت. 😉👈

 

مختصری درباره پرگولا

پرگولا (Pergola) ابزاری است برای ایجاد نیم‌سایه در محوطه سازی که در اشکال و انواع گوناگون ساخته می‌شود. این سازه مسقف عموماً از جنس چوب است که بالای ایوان ساختمان‌ها، در حیاط خانه‌ها یا باغ و ویلا و هر فضای سبز دیگری ساخته می‌شود. برای ساخت پرگولا ستون‌هایی در زمین ایجادشده و تیرهای چوبی متقاطع در کنار هم بدنه آن را شکل می‌دهند.

ویژگی اصلی پرگولا که آن را از سایر انواع سایبان متمایز می‌کند، ساختار مشبک آن است که هم نور را عبور می‌دهد و هم نمی‌دهد! معمولاً سقف و بدنه پرگولا سوراخ‌سوراخ بوده و گاهی بیشتر در نقش جداکننده محیط است تا سایبان!

پرگولا به‌تنهایی هم ظاهر جذابی دارد اما  گاهی به‌وسیله گیاهان رونده و انواع پیچک تزئین می‌شود. پرگولا را در کناره‌ی دیوارها و گذرگاه‌ها و یا به‌طور مستقل در مرکز یا گوشه‌ای از محوطه اصلی می‌سازند. به دلیل ساختار مشبک پرگولا، نور آفتاب از آن عبور می‌کند و هنر اصلی پرگولا در ایجاد نیم‌سایه است. همچنین در زمان بارش برف و باران، زیر این سازه کاملاً خیس می‌شود؛ پس جای مطمئنی برای پناه گرفتن نیست. البته می‌توان برای پرگولا سقف چادری هم طراحی کرد که در چنین مواقعی روی آن سوار شود.

سابقه تاریخی پرگولا به دوران رنسانس و کشور ایتالیا بازمی‌گردد. زمانی که معماری و طراحی فضای سبز در حال شکل‌گیری و شکوفایی بود. این سازه از ابتدا به‌عنوان یکی از ملزومات طراحی فضای سبز و محوطه سازی به کار گرفته می‌شد. امروز هم پرگولا را ابزاری برای ایجاد نیم‌سایه و فضای نیمه‌خصوصی در محوطه سازی می‌دانند. اما آیا کاربرد پرگولا به همین موارد محدود می‌شود؟

انواع پرگولا در محوطه سازی

همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم، پرگولا در اشکال و طرح‌های متنوعی ساخته می‌شود. بسته به کاربرد و سلیقه سازنده، پرگولا می‌تواند به هر شکلی درآید. متریال مورداستفاده در آن نیز غالباً چوب است اما از ترمووود، چوب پلاست و حتی فلز هم برای ساخت پرگولا استفاده می‌شود. یکی از دسته‌بندی‌های رایج انواع پرگولا را در ادامه مشاهده می‌کنید:

• پرگولای مستقل

اگر پرگولا به‌طور جداگانه در محوطه سازی استفاده شود، به آن پرگولای مستقل می‌گویند. معمولاً در پرگولای مستقل چهار ستون چوبی در زمین کار گذاشته‌شده که وزن سقف و بدنه را تحمل می‌کنند. معمولاً پرگولای مستقل برای ایجاد فضایی برای نشستن استفاده می‌شود.

• پرگولای متصل به دیوار

در پرگولای متصل به دیوار بخشی از بار وزنی سازه به دیوار منتقل می‌شود. درواقع دیوار نقش ستون را برای پرگولا ایفا می‌کند. مهم‌ترین کاربرد پرگولا متصل ایجاد سایبان و نیم‌سایه است. البته گاهی از آن به‌عنوان تکیه‌گاهی برای پرورش گیاهان رونده استفاده می‌شود.

• پرگولای شیب دار

برای افزایش عمر سازه یا گاهی تنها برای زیبایی، سقف پرگولا را به‌صورت شیب دار می‌سازند. بارش باران و برف و جمع شدن آب روی سقف چوبی پرگولا، عمر مفید سازه را به‌مرور کاهش می‌دهد. سقف شیب دار کمک می‌کند آب روی سقف انباشته نشده و به پایین سرازیر شود. پرگولا با سقف شیروانی ظاهر جذابی دارد و در محوطه سازی فضای سبز بسیار کاربردی است.

• پرگولای پرچین دار

اگر به دنبال فضایی خصوصی در محوطه سازی هستید، پرگولای پرچین دارد گزینه مناسبی برای شما است. در پرگولای پرچین دار علاوه بر ستون و سقف، بدنه مشبکی اطراف سازه را می‌پوشاند. این پوشش مشبک می‌تواند کامل و یا در قسمتی از بدنه ایجاد شود. می‌توان بدنه پرگولای پرچین دار را به‌وسیله انواع پیچک پوشش داد تا محدودیت دیدِ بیشتری ایجاد شود.

• پرگولا با سقف بادبانی

پرگولا با سقف بادبانی در محوطه سازی و طراحی فضای سبز خصوصاً در مناطق گرمسیر کاربرد زیادی دارد. در این نوع پرگولا، روی سقفِ سازه به‌وسیله پارچه مخصوص پوشیده شده و از شدت تابش آفتاب می‌کاهد.

کاربرد پرگولا

پرگولا ابزار مهمی در محوطه سازی فضای سبز به‌حساب می‌آید و از جنبه‌های مختلف آن در طراحی لنداسکیپ استفاده می‌شود. کاربرد پرگولا گسترده است و معمار سبز با توجه به سلیقه، شرایط پروژه و طرح نهایی، پرگولا را در جای مناسب به کار می‌گیرد. در ادامه با تعدادی از جاویژه‌ها و کاربرد پرگولا آشنا می‌شوید:

• پرگولا، گوشه دنجی برای دورهم بودن

محوطه سازی را با خلق فضاهایی برای دورهمی، نشستن و در کنار هم بودن تکمیل کنید. با ساخت پرگولا به این هدف نزدیک خواهید شد. درواقع مهم‌ترین کاربرد پرگولا ایجاد فضایی برای قرار گرفتن و تأمل است. می‌توانید مبلمان باغی گرم و نرمی زیر سایه دل‌چسب پرگولا مستقر کنید. و یا به سبک سنتی با زیرانداز و بالشتک‌های قدیمی آن را مزین نمایید. هر جور که می‌‌پسندید از فضای دنجی که پرگولا در اختیارتان می‌گذارد لذت ببرید.

• مسیر سازی

در طراحی فضای سبز کارخانه، ادارات و فضای سبز شهری از پرگولا به‌عنوان راهنمای مسیر استفاده می‌شود. با این کاربرد پرگولا طولانی بودن مسیر را با کمک سقف مشبک و ایجاد نیم‌سایه آسان می‌کنیم. حتی با ایجاد پرچین و پوششی از گیاهان رونده می‌توان به تعدیل دما و ایجاد سایه خنک کمک کرد.

• کاربرد پرگولا در تراس سبز

اگر تراس خانه شما به مسقف سازی نیاز دارد از پرگولا کمک بگیرید. درواقع از پرگولا در طراحی و ساخت تراس سبز (تراس گاردن) استفاده زیادی می‌شود. برای جلوگیری از تابش مستقیم آفتاب و ایجاد حریم خصوصی در تراس و بالکن ساختمان از پرگولا استفاده کنید.

• مسقف سازی پارکینگ

تابش مستقیم آفتاب خصوصاً در فصل تابستان صدمات زیادی به رنگ ماشین وارد می‌کند. با ساخت پرگولا به‌عنوان سقف پارکینگ از این آسیب در پارکینگ‌های عمومی و شخصی جلوگیری خواهید کرد.

• کاربرد پرگولا در روف گاردن

اگر در روف گاردن فضای کافی دارید، با ساخت پرگولا محلی برای استقرار مبلمان باغی و گردهمایی ایجاد کنید. یک سایه مطبوع به زیبایی بام سبز شما می‌افزاید. همچنین به شما امکان می‌دهد فضایی دنج برای نشستن و سپری کردن زمان در کنار یکدیگر داشته باشید.

• پرگولا و محافظت از کف‌پوش

اگر هزینه زیادی برای کف‌پوش محوطه انجام دادید، با ساخت پرگولا از صدمه رسیدن به آن جلوگیری خواهید کرد. استفاده از پرگولا برای حفاظت از کاشی‌ و سنگ‌فرش‌های گران‌قیمت مرسوم است.

• گلخانه‌ای برای گیاهان رونده

ساختار مشبک پرگولا برای پرورش گیاهان رونده و ایجاد سقف گیاهی مناسب است. با طراحی پرگولا در فرم موردنظر خود می‌توانید قسمتی را در محوطه سازی به پرورش گیاه اختصاص دهید. فضای داخلی پرگولا را با انواع فلاورباکس و گیاهان موردعلاقه‌تان پرکنید.  

تفاوت آلاچیق و پرگولا

زیاد پیش میاید که پرگولا را با آلاچیق اشتباه بگیرند. جالب است که گاهی هر دو را سایبان می‌نامند! اما تفاوت سایبان، پرگولا و آلاچیق در چیست؟ در ابتدا این را باهم حل کنیم که ایجاد سایبان فعلی است که می‌تواند توسط یک سازه انجام شود. مثلاً از سازه‌ای همچون آلاچیق یا پرگولا انتظار می‌رود در برابر تابش آفتاب و بارش باران و برف حفاظ یا سایبانی برای ما ایجاد کنند.

آلاچیق بیشتر به یک اتاقک محصور شبیه است که می‌خواهد ما را از گرما و یا دید دیگران محافظت کند. آلاچیق سقف بسته‌ای دارد و از ساختار مشبک در آن خبری نیست. در آلاچیق سعی شده همه‌چیز پوشیده باشد. حتی گاهی کف آلاچیق هم به تنه متصل و جدا از زمین ساخته می‌شود. اما پرگولا یک آلاچیق نصفه‌نیمه با تنی سوراخ‌سوراخ است که بیشترِ مواقع جنبه تزئینی دارد. پرگولا نسبت به آلاچیق فضای بیشتری داشته و هرگز با صندلی‌های یکپارچه و متصل به بدنه کنار نمی‌آید.

و اما در پایان...

حال که با کاربرد و مزایای پرگولا آشنا شدید نظرتان درباره آن چیست؟ اصلاً شما طرفدار آلاچیق هستید یا پرگولا؟ و اینکه آیا کاربرد دیگری از پرگولا به ذهنتان می‌رسد؟ در ایده سبز از طریق شماره‌های 09121173266، 09126494926  و 02177245295  پذیرای سؤالات و نظرات شما درباره پرگولا و سایر المان‌های محوطه سازی فضای سبز هستیم. 📞