عصب کشی دندان یا روت کانال (Root Canal) بخشی از فعالیت‌های دندانپزشکی در تهران است. به طور کلی عصب کشی شامل یک پروسه برای از بین بردن بافت نرم و داخلی دندان است که در اصطلاح به آن پالپ (Pulp) گفته می‌شود. پالپ (Pulp) بخشی از دندان است که باعث رشد آن می‌شود و از عروق خونی، اعصاب و بافت همبند تشکیل شده است. معمولاً دندانپزشکان عمل عصب کشی را با کمک بی‌حسی موضعی انجام می‌دهند.

زمان نیاز به عصب کشی

هر زمان که بخش داخلی دندان که به آن پالپ گفته می‌شود، آسیب ببیند، دندان نیاز به عصب کشی خواهد داشت. برای محافظت از دندان می‌توان از روکش دندان و لمینت دندان استفاده کرد. گفته می‌شود زمانی که عصب دندان آسیب ببیند اما تاج دندان سالم باشد، پس از انجام عمل عصب کشی، این امکان وجود دارد تا بتوان دندان را برای بیمار حفظ کرد.

آسیب دیدن عصب یا پالپ

عوامل اصلی که باعث آسیب دیدن عصب دندان می‌شوند عبارت‌اند از:

۱- پوسیدگی عمیق تاج دندان و ایجاد حفره‌ای عمیق که به عصب می‌رسد.

۲- انجام عمل‌های درمانی و ترمیمی متعدد بر روی دندان.

۳- وارد شدن تروما و ضربه به دندان.

۴- ایجاد ترک‌های عمیق بر روی دندان.

نشانه‌های آسیب به پالپ دندان

به طور کلی زمانی که عصب دندان آسیب ببیند، فرد بیمار با علائم غیر طبیعی به دندانپزشک مراجعه می‌کند اما شایع‌ترین نشانه‌هایی که حاکی از آسیب دیدن عصب دندان است، شامل موارد زیر است:

• احساس گرما و التهاب در لثه‌ها
• احساس درد شدید در دندان و یا فک

معمولاً دندانپزشکان برای تعیین وضعیت پالپ یا عصب دندان، غیر از معایه و بررسی ابتدایی، از اشعه X استفاده می‌کنند.

عصب کشی دندان چگونه انجام می‌شود؟

عصب کشی دندان مراحل مختلفی دارد که به ترتیب آنها را مورد بررسی قرار دادیم.

1- بی‌حسی (Anesthetic): این که بیماران نگران باشند که در زمان انجام عمل عصب کشی درد دارند یا خیر، کاملاً طبیعی است اما باید بدانید که جای هیچگونه نگرانی نیست زیرا ما در کلینیکمان با استفاده از بی‌حسی موضعی کاری می‌کنیم تا شما درد عمل را احساس نکنید. تنها ممکن است بیماران در زمان ترزیق بی‌حسی کمی احساس سوزش و یا درد در لثه خود احساس کنند، که آن هم پس از بی‌حسی کاملاً از بین خواهد رفت. بیمارانی که نیاز به عصب کشی دندان دارند، در طول عمل کاملاً بیدار و هوشیار هستند.

2- برداشتن پالپ دندان (Removing the pulp): پس از اینکه دندان بیمار کاملاً بی‌حس شد، دندانپزشک عمومی و یا اندودنتیست، با ایجاد یک شکاف کوچک بر روی دندان سعی می‌کند تا پالپ دندان را ببیند و پس از آن با کمک یک ابزار مخصوص که به آن فایل دندانپزشکی (files) می‌گویند، عصب دندان را قطع و آن را بیرون بکشد. نکته مهمی که اینجا وجود دارد این است که پاکسازی کانال عصب، نیاز به دقت بسیار زیادی دارد.

3- پر کردن موقتی (Temporary filling): معمولاً دندانپزشک در این مرحله سعی می‌کند تا شکافی را که بر روی دندان ایجاد کرده است را مسدود کند. در واقع با مسدود کردن شکاف دندان، از نفوذ میکروب و بزاق به درون کانال جلوگیری می‌شود.

مراحل پس از عصب کشی دندان

به طور کلی بیماران، پس از کاهش اثرات بی‌حسی در لثه و دندان خود احساس درد می‌کنند. این درد کاملاً طبیعی است و معمولاً دندانپزشک برای کاهش درد بیمار داروهای مسکن مانند استامینوفن تجویز می‌کنند.

بیماران باید دقت داشته باشند که اگر درد آنها بسیار زیاد و بیش از چند روز طول کشید، نیاز است تا حتماً به کلینیک دندانپزشکی ما مراجعه کنند

انجام عمل عصب کشی دندان، عمل دشواری نیست و بیماران می‌توانند خیلی زود زندگی عادی خود را ادامه دهند. تنها کافی است تا چند روز از جویدن غذاهای سِفت با دندان ترمیم شده خودداری کنند.

بیماران پس از گذشت چند روز، مجدد به دندانپزشک خود مراجعه می‌کنند. دندانپزشک پس از بررسی دقیق وضعیت دندان و عفونت آن، با کمک اشعه ایکس، اقدام به پُر کردن دائم دندان می‌کند.

عوارض عصب کشی دندان

گاهی ممکن است میزان آسیبی که به عصب دندان وارد شده است، به حدی باشد که دندان نتواند در برابر عصب کشی مقاومت کند که متاسفانه در چنین شرایطی دندان از بین خواهد رفت و دندانپزشک مجبور به کشیدن دندان می‌شود.

همچنین گاهی ممکن است پس از عصب کشی، دندان غفونت کند و باعث ایجاد آبسه دندان شود. در چنین شریطی بیمار باید از داروهای آنتی‌بیوتیک که توسط دندانپزشک تجویز می‌شود استفاده کند.